~~ geschreven door Ilse Bostyn / met tekst uit ‘De Enaamse Gazette’, redactie Ingeborg van Dijk, Vera Bostijn en Riet Maes / met dank aan de Werkgroep Ename 1050 o.l.v. Wouter Vanderstraeten / foto’s Werkgroep Ename 1050, Willem de Boer, Ilse Bostyn, Ingeborg van Dijk, De Enaamse Gazette / met dank aan de mensen van Ename

In het jaar 2024 viert Ename een bijzondere verjaardag: ons dorp bestaat 1050 jaar (nu ja… ongeveer, daar lees je hieronder iets meer over). Wij zouden Ename niet zijn als we deze bijzondere verjaardag niet met veel enthousiasme zouden vieren en dus… jazeker: Ename viert 1050 jaar!
Een gedreven team Enamenaars zet zijn schouders onder de organisatie van een feestjaar vol unieke, plezante, interessante, onvergetelijke evenementen: van een historische speurtocht tot een zomers feestweekend, van een Enaamse Gazette tot Enaamse gadgets. Het jaar 2024 wordt een jaar om nooit meer te vergeten dat we nu al bij de lange lijst van Enaamse feestelijkheden in de Enaamse annalen mogen voegen.

1050 jaar… dat mogen we toch niet laten passeren!

Toen ik Wouter Vanderstraeten vroeg hoe het idee ontstaan is om de 1050ste verjaardag van Ename te vieren, vertelde hij mij het volgende:

“Awel, het is eigenlijk een idee dat bij mij eind 2022 spontaan opkwam zo van “tsjiens, het is in 2024 1050 jaar dat Ename zal bestaan (toch op basis van de titel “Ename 974″). Dat mogen we toch niet laten passeren zonder iets te organiseren.” Oorspronkelijk zat ik met het idee om te polsen of er interesse/goesting/mogelijkheden was/waren om terug een massaspektakel à la Mariken van Nieumeghen of Don Quichot in elkaar te boksen. Ik polste bij een aantal mensen wat ze van dat idee vonden en zo is er eigenlijk een eerste brainstorm vergadering geweest eind augustus 2023. Daar zijn heel veel ideeën gelanceerd en besproken en na een aantal vergaderingen waarbij er dan ook een werkgroep ontstaan is, zijn we tot de huidige initiatieven gekomen. Ik heb n.a.v. die eerste brainstorm een WhatsApp groepje gemaakt met mensen waarvan ik het telefoonnummer zitten had en waarvan ik dacht dat ze wel zouden willen meewerken en -denken. Uiteraard is niet iedereen even betrokken geraakt, maar je voelt wel de “breedgedragenheid” van de initiatieven en dat voelt wel fijn. Uiteindelijk zijn er heel wat mensen betrokken bij de verschillende activiteiten die een hart hebben voor Ename, dat is wat ons verbindt.”

Uitsnede van een kaart van Ename anno 1596 – afbeelding: Rijksarchief Brussel

Bestaat Ename werkelijk 1050 jaar?

Uit De Enaamse Gazette (december 2023):
‘Ename 974’ is een begrip, terug te vinden in tal van publicaties en zelfs een aantal jaren geleden op en in de bierflesjes van de brouwerij Roman.
In 1974 vierden we het duizendjarig bestaan van ons dorp met een prestigieus concert in de kerk en met een boekje dat misschien nog wel bij oma op zolder of in een Enaamse boekenkast terug te vinden is: ‘Uit het rijke verleden van Ename, 974-1974’ (red.: auteurs Maurice Steel, Ludo Milis, Marie Fredericq-Lilar, Rosa Van den Abeele-Bellon, Luc Devliegher – uitgave drukkerij Sanderus, Oudenaarde, 1974).

Uitgave ‘Uit het rijke verleden van Ename, 974-1974’
(Maurice Steel, Ludo Milis, Marie Fredericq-Lilar, Rosa Van den Abeele-Bellon, Luc Devliegher – drukkerij Sanderus, Oudenaarde, 1974) – foto Ilse Bostyn: ‘Het boekje van mijn ouders, al die jaren goed bewaard’

Ename wordt voor het eerst vermeld als ‘mark’, een versterking bij een moeilijk verdedigbare grens. De burcht of donjon en het castrum of legerkamp werden gebouwd in een bocht van de Schelde die de natuurljke grens vormde tussen West-Francië en het Middenrijk. De nabijheid van een beschermende burcht zorgde ervoor dat handelslui en ambachtslieden er zich vestigden en zo ontstond het dorp Ename. Maar niet voor lang, want in 1033 werd de versterkte Enaamse burcht verwoest wanneer de troepen van de graaf van Vlaanderen de Schelde overstaken. Om de locatie elk militair belang te ontnemen werd de Sint-Salvatorabdij opgericht (stichtingsakte 1063).

Recent onderzoek toonde aan dat Ename ouder zou zijn. Er zijn aanwijzingen dat het allicht enkele jaren vroeger was dat de stichters, graaf Godfried van Verdun en zijn vrouw Mathilde Billung, Ename als plaats voor hun macht langs de Schelde hebben uitgebouwd. Vijftig jaar geleden vroeg professor Ludo Milis, belangrijk onderzoeker naar het middeleeuwse Ename, zich af of het zin heeft om tegen onze historische kennis in te vieren. Hij vond van wel: ‘Al was het alleen maar om een dorpsgemeenschap een stimulans te geven voor haar samenhorigheid en haar bewustzijn te verstevigen door de appreciatie van een eigen rijk verleden’, overtuigde hij ons.

‘Ename 974’ werd in de jaren ’90 als uithangbord genomen voor het opstarten van een grootschalig project dat de bedoeling had Ename lokaal, regionaal en nationaal en zelfs internationaal op de kaart te zetten en daar is men volledig in geslaagd.
In het viermaandelijks ‘Ename 974’ krantje werden de inwoners toen ook geïnformeerd over dat rijke verleden, de archeologische opgravingen, etcetera. Kortom…

Ename is en blijft een historisch waardevol dorp waar we trots op kunnen zijn!

Ename gezien vanaf de Winkelstraat in Volkegem – foto Willem de Boer

Wa ister te doen? Awel…

Op 17 december 2023 kon je op de kerstmarkt in Ename het kraam van ‘Ename 1050’ vinden. Het team maakte er het feestjaar officieel bekend en verkocht er kerstmutsen en kerstballen met het logo van ‘Ename 1050’ erop: de pelikaan met jongskes uit het Enaamse wapenschild (lees hier meer over het wapenschild van Ename). Naast het logo staat op deze gadgets ook de Latijnse spreuk ‘Diligite alterutrum’, wat naar het Enaams vertaald wil zeggen ‘Droag zurge veur mekander’. Een opdracht die Enamenaars zich ter harte nemen.

In december 2023 viel ook de eerste uitgave van De Enaamse Gazette in de Enaamse brievenbussen. Een kleurig en interessant krantje met artikelen, weetjes en foto’s rond Ename. Gedurende het feestjaar zal De Enaamse Gazette 4 keer verschijnen (eentje in elk seizoen).

Foto’s van de Enaamse Gazette – social media van Ename 1050

Op 24 maart vindt de officiële opening van het feestjaar plaats en dit historische moment gebeurt… in het oude gemeentehuis van Ename op het Enameplein. Een zeer wel gekozen plek om de feestelijkheden van start te laten gaan. Daar zal een pop-up gelegenheid zijn waar iedereen welkom is voor een hapje en een drankje. Er zal dan ook een persmoment zijn want dit feest moet vaneigens in de media vereeuwigd worden! Er wordt een nieuw Enaams bier ‘Du(u)stvijftig’ voorgesteld én geproefd. Het bier wordt gebrouwen door Wouter Vanderstraeten en Geert Verschatse van thuisbrouwerij Bierton. En vervolgens vind er de lancering van de historische speurtocht door Ename plaats.

Van de historische speurtocht kan jong en oud tot 10 september volop genieten. Het is een wandeling van 8 km doorheen Ename die langs 12 speurzones loopt. Een plezante belevenis voor jong en oud! In de speurzones vind je wedstrijdvragen die te maken hebben met kennis én met speurzin. Doen dus! Wie weet win jij een prijs!
Het zou ook heel leuk zijn indien zoveel mogelijk mensen een foto willen maken tijdens het speuren en deze met hashtag #Ename1050 op hun socials zetten.

Want met zijn allen gaan we Ename dit jaar weer eens in al haar glorie op de kaart zetten. Zeg nu zelf… Ename leeft!

En dan komt de zomer van 2024, met de kermis en de Feeste t’Ename én dit jaar een warm feestweekend in het kader van Ename 1050: in het weekend van 5,6 en 7 juli. Zorg dat je erbij bent!

Foto’s socials Ename 1050

Nog meer verrassingen?

In De Enaamse Gazette en op de socials van Ename 1050 worden alvast nog enkele verrassingen beloofd, waaronder een kunstwerk. Kwestie van in de gaten houden dus. Wie weet wat dit jaar allemaal in petto heeft voor Enamenaars van geboorte én Enamenaars van hart.

Afbeelding: uit De Enaamse Gazette, maart 2024

Het team van Ename 1050

Zoals een van onze oudere Enamenaars al zei: ‘Het zijn straffe gasten, die organisators!’.
Het team van Ename 1050 kent een vaste kern onder leiding van Wouter Vanderstraeten, maar zoals dat in Ename gaat en zoals Wouter zelf al aangeeft:

‘Je voelt wel de “breedgedragenheid” van de initiatieven en dat voelt fijn. Uiteindelijk zijn er heel wat mensen betrokken bij de verschillende activiteiten die een hart hebben voor Ename, dat is wat ons verbindt.‘

Afbeelding: logo Ename 1050