~~ column in ’t Ienoams geschreven door Lieven Provost / foto’s Marc Maryns / foto ‘Toon’ met dank aan Mia Verhaert / met dank aan de families Provost en D’Haeyer

Mee de jongverkènners op scoutskamp noar Resteigne.

In ’t joar 1964 ginnen de scouts van Ienoame naar Resteigne. ‘k Oa tons zuust gedoan mee de liggere schoole bij mijn voadre en kwaas kontent daa’k eindeluk ne kir un groat kamp mochte meemoaken. ’t Waas wul gin groepskamp, want de verkenners woaren der tien doagen vroeëre ol noar toe getrokkn.

Iedre kir da wuldre op kamp nor d’Ardinnen ginnen, keekekik ne kir woar da die geminte loag woar damme noartoe trokkn. ‘kOste mijn intresse vur Oardrèkskunde nie wigsteeken. ‘kOa dus gezien da Resteigne in de provincie Noamen loag, juuste teeën de grenze mee Luxemburg. Uuk wistik da uuzen trèin ging arriveeren in de statie van Grupont. En da was un gemeentse in de provincie Luxemburg, geleeën op de gruute spoarlijne van Noamen noar Oarlen.

De verkènners woaren woarschènlijk op nen wikdag op kamp vertrokkn, want ze woaren zonder problimmen op ulder bestèmminge garrivirt. Moar wurre… Rond un uere of tiene stonden wurre an de stoatie van Grupont te koekeloeren… en mor te waachten op nen buus die mor nie wulde kommen. Uuze jonge leiders oan blèkboar over ‘t huuft gezien da we doar in de Woalen woaren, en da doar allinne de boeren in ’t wiekènd wèrktegen. En uuze foerier, Sparrie, werktege tons ol bij den ijzeren wig, woardeure ge van dienen gaast eiëntlèk nie most verwaagten datie oak van buusen verstoand zoe goat èn. Want uk in de Woalen reeën dedie tons ol op kaaëtsoeïe banden. Ol waastie tons nog piepjon en feitelèk nog verkennèr, toch waasti nie vergeetn om zijne vélo mee te paakkn op den trein. En of datie dur goet an gedoan eet…

Mee vuel luet in uuze bottienen en ol evenveel luet op uuze rugge, zèn wurre tons moar tevoete oangezet, richtinge Resteigne. Ols jongste snotter van hil dienen uup, moestekik probeeren om gaasten te volgen die vuel gruuter woaren. Gaasten gelèk Berrie Soepe (Norbert Audoaren) en Cordierze Jean-Merie die tons ol op laange binnen liepn.

• 

• 

Sparrie eet tons woarschènlijk ’t criterium van zèn leevn gereeën. Ottie zènnen eien rugzak oat afgezèt in Resteigne, azou un tien kielomeeters vèrre, reet ie op en af om uus te verlossen van uuze rugzaak. Moar ‘k vinde no oltèd dattie oltèd van de verkirde gaasten de rugzaak anpaktege. Iie keektege woarschènluk noar de grutte van de botten die ter vanbovn op gebonden woaren en rezenirde da taat uuk de zwoarste zaakn moesten geweest zèn… En doarom bleeve kik vrie laange opgesolferd zittn mee mènen zwoaren vraacht. ‘k Ee èm da naturlèk nie durvn zeiën, want zie ne kir dattie op zèn tinnen zoe getrapt geweest èn. Want ge meugt nie vergeetn da kik iedre weeke bij Anzèlle van de Spaar beschuitn ginge kueppen vur teeten mee kirremulk.

‘tIeste doarpke dat we teeënkwoamen waas Bure. En ‘t goe nieuws waas da onder da plakoatse Bure oak un bortse hieng mee Province de Namur op. Kreege kik koeroadze, omdak ‘k wiste da Resteigne uuk in Noamn loag. Moar drei kilomeeters vuudere mochtekik weere mèn koeroadze opbergn. Want Tellin, ’t doarpke wur da we derachter deure moesten, loagt to wul in de provincie Luxemburg zekre. ‘k Waas tons o wul mènen rugzaak kwèt, moar da voelde tons wul weere ols ne slaag in mèn weezen.

Tog zijme wurre rond teninnen in Resteigne garrivirt. En ‘k peinze da uuze booteraamen ol gesmirt woaren. Want Sparrie ee ni lange gewaacht om kortkortlangkort te bloazen op zèn fluitse. Da betikkende evenvuele ols foerage, want da morsetikken waas de letter F en da koste ontouën mee ‘twoortse fruitverkueper. Loater, ostie wist dakik mee moste ulpen kookn, zoetie wul gedurft èn om nie kortkortlangkort moar wul kortlanglangkort te bloazen, omda ta afgelèd waas van papschoolluper. Moar da pakte nie bij mije. Want ‘kwiste genoeg da de lètter P moar gebloazen werd ols de patroejeleiders moesten antreden. En nie ollinne oat ne snotneuze olste kik da naturlèk nog zuverre nie gebroacht. Ne foerier oat uuk ‘t recht nie om de patroejeleiders op te vordren.

Van ols we toekwoamen, zoagen wurre direkt da ter schunne was. Die kampploatse is in mijn uugen de schunste wur damme oot mee de scouten nortoe zèn geweest. En ‘k stoa mee die stellinge nie allinge. Twie joar geleen no eeh Berrie Soepe op de Fiste ‘Ienoame gezeid dat Resteigne op d’ irste ploatse stond. En ‘k oat èm da nie vurren gezeid. ‘tKampterrein waas eiëntlijk un eiland, mee langs den innen kant de Lesse en langs den andren kant een aftaakkinge dervan. Ge kost ou dus smorrens flak neefist ou tènte in de Lesse waasen, mee ols vurdil da ge van da kout woater seffies kloar waaker woard.

Moar om bijvurbilt pataaten te kookn oeë naturlèk uuk drinkboar woater nudig. Doarveuren moesten wurre mee twie mulkkaanen twie bruën over, omdaje doarveuren noar nun boer an den andren kant van de Lesse moest. Mèn twie broers, die tons verkènners woaren, woaren doarvan blijkboar vrie goe op d’hugte. Want die smirlapen oan achter mijne rugge mèn kaare scheefgesleeën om die mee te pakk’n noar die kampploatse. Die kaare – die eiëntlèk nen rechthoekigen bak waas – waas dur mijnen kozijn Joos gemoakt, en ze waas gebout op ‘tonderstèl van uuze oue vutuure. Ge wit wul e zue inne mee van die kleine dikke bantsies. Ze virde uuk goed. En da kwoam goe van passe olsik om drank moeste goan bij Triffonkszen Oalbèr, a meetse vuder in uuze stroate. Omda kik de loatsten waas die in die vutuure oat geslaupen oat, waaze kik der vrit an hecht, da verstoade wul zeekr. Moar de bruutzakken van verkènners oan naturlèk de weeke vurdien ol mèn kaare om ziepe holpen: van den loadbaak schoot ter niks mir over. No ne klets teeën mèn uuren. En ge moet oak bepeizen: oat Sparrie moar a goeë kaare gaat om an zène velo t’angen om uus te depanneren…

Resteigne waas uuk mèn irste confrontoasie mee men udo, a soarte van een schijttente woarda ge naturlèk uuk af en toe moeste zijn. ‘t Waas un construuksie gesjort mee bolken en kurden, mee doarront zuutie zeilen om toch wa praivesie tèn. G’ot uuk twie boalken om up te zittn, moar d’huugte doarvan waas bereekent op un gemiddelde grutte van zuwel leidinge, foeriers ols jonkverkènners. En ge ziet vanier dakik mee mèn kurte bientsies gevoarlukke truuken moeste uitollen om derop te groaken. En doaronder waaster nun strontputte die ter mee ten daag gevoarlijker uitzoag. Kee der echt toeren moetn uitollen om ter goe vanaf te bringen. En ‘t afveegwerk deek oltèd vanop de grond, want ‘kmoste niet gedrumt en dakik in dienen strontboel zoe gedondert èn.

• 

• 

Moar an da kamp waas naturlijk nie allies slecht. Un por doagen loater moesten wurre vur nen daag op patroejetocht noar… jawul Bure. Je kun wul peizen watak doarvan vonde. We kreegn tons eeten mee om ‘snoens gerit te moaken. Da veuronderstulde da ge uuk kookgerieve meeslurde. We moesten tons onder de boane eeten kookn. Pataten wèrden mee de pelle in aluminiumfolie in ’t vuur geleit, want om die te kookn oue naturlèk woater nudig. En zu gruut woaren uuze pullen naturlèk uuk wir nie. Moar blèkboar oen z’aallemoale nie genoeg te fretten gaat, want ’s achternoens bestuldezen z’aalemoale ne kreem an un karre die an de kerke van Bure stond. Ik oat der gin goeste noar, en ruste derom wat uit op un bordure. Woarschènluk dee kik tons mènen totemnoame van drumerigen tsiftsaf alle ier an, en meugeluks wuldege kik ol mijn gult spoaren voor de buusreize om zeker weere in Grupont te groaken. En ‘k waas zudoanig diep in gedaagten verzonken, dak nie direkt gezien oat da er a jonge vrouwe vur mijnen neuze stond. Mee ne kreem in ur and die z’in mèn anden stoak. Zoa zuste vur ulk van eur kintsies uuk ne kreim gekocht en ze kostege blijkboar ‘t nie aanzien dat kik alline als kleinste patat van uuze patroeje niks oe om aan te lèkken. Kee da van die Woalse madam oltèd vrie schune gevonnen.

Al waas da kamp vur mij nen gruute tocht vol indurnissen, an den indurnissentocht eek tons uuk wul goeë errinneringen. ’t Was un schuun parkoer mee allies derop en deran en mee de bronzie meedoalde ols resultoat. ‘k Peinze daak allinne geklopt ee geweest deur Cordierze Jean-Merie en deur Kaanorke die in Ienoame gekent is ols slècht gult.

Iedre scout van Iemoame wit dat op kamp a kampvuur nie mochte ontbreken. En om tvuur aan te wakkren riept den opman tons meerdre kirren achter mekoar: “jongies goame kampvuur ouën”. En wurre werden naturlèk gaacht om der iedre kir mee joa op te reageeren. Twaas doar to wul innen die vond da we da beter nie deeën en doarom mee alle kracht nieë riep. Ostie nen twidde kir tselfste riep, schoot ‘t oar van den opman bijna in brande van kolirre. Azoue oak kem no noot gezien. Den opstooker (H.D.) vloogt naturlèk drekt noar zèn tente. Waas me daat un verschietn. En ’s anderdoags, uuzen loatsten daag in Resteigne, verschooten we no mir: om ’t kamp af te sluitn, wèrren wurre getraktirt op nen dril die meer dan aan de rèbben bleefde plaaken. Moar gelukkigluk reet er dieën daag wul nen buus noar Grupont, want koet tanders misschien wul nie overlift.

Epiloog: ‘k vindet nog altèd schuune da Woalse politiekers 11 joar loater – mee ‘tgoekeuren van de fuziewètten van den 23sten en den 30sten december van ‘t joar 1975 – vrie vuel respect opgebrocht en veur nen nechten kalvoarietocht van nen Ienoamsen jonkverkènner langs de provinciegrenzen van Noamen en Luxemburg. Want op den 1^ste januari van ’t joar 1977 zijn de gemeentsies Grupont, Bure en Resteigne opgegoan in de geminte Tellin. En den aandachtigen lezer eet uuk wul ol gesnapt da zurre dorveuren zulfs provinciegrenzen een moetn aanpaasen. En om uldere krachttoer en irbetuun komplit te moaken: zeen allinne die vier dorpkies gefuzirt tot un gemeentse da nui minder zielen telt dan Ienoame. Ge ziet moar: er zèn nie ollinne Woalse uisvoruwen, moar uuk Woalse politiekers mee ‘t erte op de zuste plèkke.

Bij leevn en wulzèn: to no ne kir, want ge moe nui nie peizen da ge van mij ol verlost zèt.

Lieven van de mister